نشست نقد و بررسی کتاب «تمدن رضوی»؛ «تمدن رضوی» اسلام حداقلی را رد می کند/ اشتراک تمدن غرب با سلفی‌ها
| تاریخ ارسال: 1397/5/6 |
تمدن رضوی: مؤلفه‌های تمدن‌ساز در مکتب سیاسی امام رضا(ع)، تألیف موسی نجفی، اصفهان، آرما، ۱۳۹۶، ۲۰۰ ص، ۲۰۰۰۰ تومان، شابک: 2ـ20ـ8679ـ600ـ978
به‌گزارش خبرگزاری مهر، نشست علمی نقد و بررسی کتاب «تمدن رضوی، مؤلفه‌های تمدن‌ساز در مکتب سیاسی امام رضا علیه‌السلام» با حضور سعید جلیلی، موسی نجفی (نویسنده کتاب)، هادی همایون و جمعی از صاحب‌نظران و پژوهشگران تاریخ و تمدن در دفتر دکتر جلیلی برگزار شد.در ابتدای این نشست دکتر جلیلی با اظهار تأسف نسبت به کمرنگ‌شدن مطالعه و جایگاه کتاب در جامعه گفت: به همین خاطر در چند سال اخیر کتابفروشی‌های زیادی تغییر شغل داده‌اند و این در تضاد با رشد و پیشرفت جامعه است.
نماینده مقام معظم رهبری در شورای عالی امنیت ملی ادامه داد: در همین راستا باید تلاش کرد تا کتب مهم و مفید در جامعه ترویج شود و علت تشکیل چنین جلسه‌ای نیز بر همین مبناست و خوشحالیم که در ایام دهه کرامت، نخستین جلسه از سلسله جلسات نقد و بررسی کتاب، به کتاب «تمدن رضوی» اختصاص دارد.
نجفی: تمدن رضوی رویکرد سلفی‌ها، غرب‌گراها و انجمن حجتیه درباره اسلام حداقلی را رد می کند
در ادامه این نشست، موسی نجفی رئیس پژوهشکده فرهنگ، انقلاب و تمدن اسلامی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و نویسنده کتاب «تمدن رضوی» گفت: دو سال پیش در دانشگاه علوم اسلامی رضوی بحثی درباره مکتب سیاسی امام رضا علیه‌السلام برگزار شد که اینجانب بخش تمدن آن را قبول کردم که این کتاب محصول آن سخنرانی‌هاست.
وی با اشاره به موضوع ولایتعهدی امام رضا علیه‌السلام افزود: این موضوع فقط یک مسأله سیاسی نبود بلکه برای فهم بهتر آن باید از منظر «فلسفه سیاسی» به موضوع نگاه کرد.
نجفی گفت: روش و سیره امام رضا علیه‌السلام و تلاش ایشان برای فرهنگ‌سازی در آن دوره معیاری ارزنده برای امروز ماست.
این استاد علوم سیاسی در پایان اظهار داشت: اشتراک تمدن غرب با سلفی‌ها آن است که هر دو مخالف اسلام حداکثری هستند، این نگاهی است که شامل انجمن حجتیه هم می‌شود اما بررسی مؤلفه‌های تمدن‌ساز در مکتب سیاسی امام رضا علیه‌السلام چنین نگاهی را رد می‌کند و بر تمدن‌سازی و اسلام حداکثری تأکید دارد.
همایون: نقد تمدن غرب و نگاه تمدنی، نقطه قوت کتاب تمدن رضوی است
در بخش دیگری از این جلسه، هادی همایون عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام اظهار داشت: رویکرد تمدنی این کتاب بزرگ‌ترین نقطه قوت آن است، این‌که محتوای کتاب در سال ۲۰۰ هجری قمری باقی نمی‌ماند و تا بحث مهدویت امتداد پیدا می‌کند قابل توجه است. همچنین نقد تمدن غرب نیز از دیگر نقاط قوت این اثر محسوب می‌شود اما ای‌کاش پراکندگی نوشتاری کتاب انسجام پیدا کند و در چاپ‌های بعدی با یک قلم واحد منتشر شود.
همایون افزود: نکته دیگر این است که دعوای «فرهنگ» و «تمدن» در تاریخ و اندیشه اسلامی اصالت ندارد، این دوگانه ریشه در تمدن غرب دارد و ادبیات تولیدشده حول این دوگانه نیز ریشه در همین موضوع دارد.
این استاد تمدن‌شناسی اظهار داشت: متأسفانه تاکنون اشتباهات زیادی درباره مفهوم‌شناسی «تمدن» رخ داده و برخی آن را معادل حضاره، قریه یا مدینه دانسته‌اند اما به‌نظر می‌رسد دقیق‌ترین مفهوم برای این تعبیر واژه «مُلک» است که در اصل یک مفهوم قرآنی است.
همایون در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به چند نوع نگاه به تاریخ تمدن اسلامی، گفت: حقیقت این است که نقطه آغاز تمدن دینی را باید از زمان حضرت نوح علیه‌السلام دانست و فقط اوج آن زمان پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم بوده‌است، هرچند تمام انبیا هریک در نقش خود در پیش‌برد این تمدن مؤثر بوده‌اند.
وی افزود: به همین علت بنده معتقدم دوره خلفای اموی و عباسی نقطه اوج تمدن اسلامی نیست و اگر هم در آن دوران نقاط قوت و برجسته‌ای به چشم می‌خورد، ناشی از حضور و تأثیرگذاری ائمه معصومین علیهم‌السلام است. مثلاً نهضت علمی امام باقر علیه‌السلام و امام صادق علیه‌السلام به‌قدری مؤثر بود که حتی خلفای عباسی نیز تحت تأثیر آن بودند و بر همین مبناست که تربیت شاگرد و ترویج علم در زمان امام رضا علیه‌السلام نیز به اوج می‌رسد.
همایون در پایان تأکید کرد: تاریخ نشان می‌دهد که تمدن غرب چیزی مستقل از خود ندارد و آن‌جایی هم که آن‌ها از تمدن اسلامی سبقت گرفتند، زمانی بود که از بقایای تمدن اسلامی در جنگ‌های صلیبی استفاده کرده و موفق به رشد و پیشرفت شدند.
جلیلی: در تکمیل این کتاب باید تعابیر زیارت جامعه کبیره درباره امام رضا علیه‌السلام تبیین شود
در ادامه این نشست، سعید جلیلی استاد علوم سیاسی با قابل تأمل دانستن جسارت و اعتماد به نفس نویسنده کتاب «تمدن رضوی» گفت: در تعریف برخی مفاهیم، ایشان جرئت خوبی به خرج داده که جدای از موافقت یا مخالفت با تعریف این مفاهیم، اصل چنین جسارتی قابل توجه است.
جلیلی افزود: از این منظر این کتاب یک نقطه شروع در این‌باره است و باید با نقد و بررسی کارشناسی و علمی، نواقص آن رفع و نقاط قوت آن تقویت شود.
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: «اندیشه» وقتی در عرصه واقعیت نیز نمود داشته باشد، سیر تمدنی خود را پیدا می‌کند. ازاین‌رو وقتی سخن از «تمدن رضوی» می‌شود، باید مبتنی و مستند به تمام «حقیقت رضوی» باشد.
جلیلی گفت: هر اندیشه‌ای مبنای متفاوتی با سایر اندیشه‌ها دارد و به همین خاطر بروز و ظهور هر اندیشه با سایر اندیشه‌ها متفاوت است، بر همین مبنا صحبت از تمدن رضوی باید در تراز آن حقیقت رضوی باشد.
جلیلی تصریح کرد: زیارت جامعه را می‌توان برای تک‌تک ائمه علیهم‌السلام قرائت کرد زیرا بسیاری از فرازهای این زیارت ناظر به رفتار معصومین علیهم‌السلام است و از آن‌جایی که امام رضا علیه‌السلام نسبت به برخی دیگر از ائمه علیهم‌السلام فرصت بیشتری برای بروز این ویژگی‌ها داشته‌اند، باید در ذیل مبحث فرهنگ یا تمدن رضوی بسیاری از این مؤلفه‌ها تشریح و واکاوی شود.
نماینده مقام معظم رهبری در شورای عالی امنیت ملی ادامه داد: جا دارد تا در تکمیل چنین کتابی بسیاری از تعابیر زیارت جامعه کبیره درباره امام رضا علیه‌السلام تبیین شود. مثلاً تبیین شود که ایشان در آن دوران چگونه «ساسه العباد» بوده‌اند؟
این استاد علوم سیاسی در پایان گفت: نباید فراموش کرد که هدف از این مباحث، الگوگیری برای امروز است و اگر تمدن را امتداد و بروز عملی یک اندیشه بدانیم، باید با استفاده از اندیشه دینی و حقیقت رضوی به سوی تمدن اسلامی حرکت کنیم که طبق تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری آهنگ حرکت نظام جمهوری اسلامی به سوی رسیدن به تمدن اسلامی است و ان‌شاءالله این مباحث و کتاب ها بتواند در این زمینه راهگشا باشد.
دفعات مشاهده: 1022 بار |
دفعات چاپ: 228 بار |
دفعات ارسال به دیگران: 0 بار |
0 نظر