در آستانه ماه محرم نشست نقد کتاب مقتل «قتیل العبره ابن علی قائد البرره» برگزار شد
| تاریخ ارسال: 1397/6/14 |
مقتلالحسین علیهالسلام قتیل العبره ابن علی قائد البرره، مرتضی وافی، تهران، نهادایران، ۱۳۹۵،۱۱۲ص، 25000 تومان، شابک: 3ـ6171ـ04ـ600ـ978.
بهگزارش قمنیوز حجتالاسلام مرتضی وافی شامگاه سهشنبه در نشست نقد و بررسی کتاب مقتل «قتیل العبره ابن علی قائد البرره» که در سالن جلسات جامعه ایمانی مشعر برگزار شد اظهار داشت: با توجه به اینکه بیان میکنند، صدها کتاب درباره سیدالشهدا(ع) نوشته شده؛ اما در مراجعهای که بهمناسبت این حرکت پژوهشی داشتم حدود 5هزار کتاب بیشتر در این خصوص نیافتم و این کمبودن نوشتهها درباره ابا عبدالله(ع) خود یک مسأله است که باید بررسی شود.
وی گفت: کمکاریها در نوشتن آثار، بیمبالاتی در حفظ و نگهداری کتب و گاهی نیز جنایاتی که دشمنان در حمله به شهرها و آسیبرساندن به کتابخانهها داشتند از جمله دلیل کمبودن کتب در این موضوع است.
مؤلف کتاب «قتیل العبره ابن علی قائد البرره» با بیان اینکه تقریباً 12 مقتل و تاریخ مورد مراجعه ما مربوط به پیش از قرن یازدهم بودهاست، افزود: اولین مقتلی که توانستیم فرازهایی از آن را استفاده کنیم بخشی از مقتل کتاب «کامل الزیارت» مرحوم ابنقولیه بودهاست.
وی تصریح کرد: گاهی بهدلیل اینکه میدیدیم ادبیات و نوشتار مقاتل با هم متفاوت است و نویسنده از حافظه و ادبیات عرف زمان خود استفاده کرده، لذا در تدوین کتاب به این موضوع توجه داشته و سعی کردیم متن یکدستی را آماده کنیم. ترویج سنت مقتلخوانی
حجتالاسلام وافی ادامه داد: ازآنجاکه پایه مجالس مذهبی ما عاشورا و موضوع تاریخ و مقتل است، لذا اصرار داشتیم متن مقتل مورد توجه قرار بگیرد و سنت مقتلخوانی شکل بگیرد.
وی به پیوستگی متن کتاب اشاره کرد و گفت: متن بههمپیوسته که حدود 10 ساعت روز عاشورا را بیان کند نیازمند یک بههمپیوستگی بودهاست و سیر وقایع را نیز باید مدنظر داشت که در این کتاب به این نکته توجه نمودیم.
مؤلف «قتیل العبره ابن علی قائد البرره» خاطرنشان کرد: در ابتدا که این کتاب را شروع کردم بنا نداشتم کتابی منبع و مأخد باشد و بهدنبال این بودم متنی را تهیه کنم که افراد در مناسبتها و ایام خاص کتاب را باز و شمایی از عاشورا را بخوانند.
وی افزود: اما وقتی ورود کردم و نوشتن را آغاز نمودم دیدم ظلم است که در جریان تاریخ روز عاشورا بخشی از رجزها و خطبه و مسائل دیگر آورده نشود و لذا هرچه جلو رفتم آن را توسعه دادم.
حجتالاسلام وافی با بیان اینکه چند تن از مراجع نیز این اتفاق و حرکت را یک خدمت دانستند ابراز کرد: برخی اشکالات شد که در چاپ جدید آن را برطرف کردیم از جمله فهرست و مقدمه به کتاب اضافه شد.
وی گفت: تاریخ عاشورا از میان تواریخی که رسیده به دلایلی جزء مستندترین تاریخهاست و کمترین تحریفها در آن شدهاست؛ چراکه جنسی از تواتر را در آن میبینیم و بخشی از نقلهایی که درتاریخ عاشورا شده مربوط به خود دشمن است و به نقل از دشمن است مانند گودی قتلگاه که نقل از شمر به ابنزیاد است.
مؤلف تصریح کرد: همانطورکه درخصوص سیدالشهدا(ع) مقتل را گفتیم، بنا داریم تا درخصوص دیگر ائمه(ع) نیز کتاب مصائب را تألیف کنیم و این کار را نیز با بیان مصائب حضرا زهرا(س) شروع کردیم.
وی گفت: در مقتل سیدالشهدا(ع)، منابعی از اهل سنت پیدا کردیم که خیلی دقیقتر و مصداقیتر و جزئیتر به وقایع عاشورا پرداخته بود.
حجتالاسلاموالمسلمین محمدهادی یوسفی غروی نیز در این نشست با بیان اینکه پیوستگی در این کتاب مورد توجه بودهاست اظهار داشت: درخصوص منابع بهتر بود که این منابع یکدست باشند و ظاهراً اوایل 28 منبعی که ذکر شده بیشتر جنبه تسلسل تاریخی در نظر بوده، ولی این تسلسل به هم خوردهاست؛ برای کتابهای تاریخی آنچه بیشتر مرسوم است درنظرگرفتن تسلسل تاریخی است.
قدیمیترین مقتل امام حسین(ع) مقتل «ابومخنف» است
وی مطرح کرد: از این مقاتل هیچکدام بهمعنای دقیق مقتل امام حسین(ع) نیست و درواقع کتبی است که بهنحوی اخبار قتل امام را دربردارد و هیچکدام ملتزم این نیستند که اخبارشان مسند باشد و برسند به کسی که ناظر جریان بوده باشد غیر از مقتل «ابو مخنف».
این استاد حوزه علمیه با بیان اینکه قدیمیترین مقتل امام حسین(ع) مقتل ابومخنف است عنوان کرد: همانطورکه طبری خود مستقیماً بر مقتل هشام بن محمد کلبی استناد کردهاست و اخبار را هم از هشام و هم از ابومخنف بهدست آورده، همین کار را نیز شیخ مفید در کتاب «ارشاد» خود انجام دادهاست و قبل از شیخ مفید هیچ عالمی وجود نداشته که مقتلی در این حد درباره امام حسین(ع) نوشته باشد.
وی گفت: سنت در فارسی یک معنای ثانویه غیر از آن معنای اصطلاحی، فقهی و حوزوی پیدا کردهاست و بهمعنای چیزی است که از قدیم معمول بودهاست، لذا اینکه به مقتل بهعنوان یک سنت توجه شود به این معنای دوم درست است؛ اصل مذاکره اخبار مرتبط با امام حسین(ع) و ائمه(ع) از مستحبات شرعی است. اما اینکه مقتلخوانی به این معنا که کتابی خاص اخبار و گزارش مقتل امام را داشته باشد را نمیتوان گردن هیچ امام معصومی گذاشت.
حجتالاسلاموالمسلمین غروی در ادامه با بیان برخی نکات انتقادی برخی اصلاحات را بر کتاب مقتل «قتیل العبره ابن علی قائد البرره» لازم دانست.