بهگزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) اسامی هیئت داوران و 5 نامزد راهیافته به مرحله نهایی داوری بخش نقد ادبی دهمین دوره جایزه جلال آلاحمد اعلام شد.
کتابهای راهیافته به مرحله نهایی داوری بخش نقد ادبی به این شرح است:
«بلاغت از آتن تا مدینه»/ داوود عمارتی نیکمقدم/ انتشارات هرمس.
دیدگاه غالب درباره خاستگاه بلاغت اسلامی آن است که این پدیده از دل پژوهشهای قرآنی و نیز بررسی اشعار عربی سر برآورده است. کتاب حاضر این دیدگاه را به چالش میکشد و در مقابل، ریشههای بلاغت را در دل فن خطابه یونان و روم باستان میجوید. اگرچه فن خطابه در بلاغت اسلامی سمت و سویی دیگر یافته، خطوط کلی آن در آثار بلاغیان مسلمان قابل ردیابی است. علاوه بر این، با توجه به فقدان منبعی جامع در باب تاریخچه و اصول فن خطابه غرب به زبان فارسی، این کتاب پر کردن این خلاء را نیز به عهده داشته است.
«بوطیقای بوف کور: روایتشناسی روانگسیختگی در تکنیک بوف کور»/ محمود نیکبخت/ انتشارات گمان.
کتاب حاضر، گرهگشایی ماجرای «بوف کور» و پایان تمامی نقدهای عجیبوغریب بر روی این اثر است و برای نخستین بار با یک خوانش جدید منتشر میشود، قصد دارد اشتباهات تاریخی را که درباره این اثر و در خوانش آن صورت گرفته، اصلاح کند. در این کتاب بیان میشود که یکی از اشتباهات ما درباره «بوف کور» آن است که ما تاکنون به این باور نرسیدهایم که «هدایت» راوی این کار است چراکه همه نقلقولها در داخل گیومه آورده شده است و این نشانههای نقطهگذاری را «هدایت» برای این گذاشته تا بر دوگانگی راوی حکم کند، بنابراین زمانی که مهمترین نشانههای زبانشناسی در این اثر حذف میشود، همگی بهاشتباه قضاوت دیگری درباره این اثر ارائه میدهند.
«درآمدی بر تحلیل انتقادی گفتمان روایی»/ حسین صافی پیرلوجه/ نشر نی.
کتاب حاضر، پژوهشی است که با هدف پیشنهاد چارچوبی برای شناسایی و بررسی گفتمان روایی در زبان فارسی نگاشته شده است. منظور از گفتمان روایی هم بازنمود زنجیرهای از رویدادهای واقعی یا خیالی است که بر محوری از زمان چیده شدهاند و در حوزه روایت شناسی مجموعاً داستان خوانده میشوند. در این کتاب به این موضوع پرداخته میشود که اساساً دلالت مندی پردامنه متن از کجاها مایه میگیرد و چرا نمیتوان فزایندگی خوانش را به روالهای مکانیکی سخن کاوی فروکاست و هدف از نقد ادبی را نیل به مضمونی بیبدیل انگاشت.
«صدای زمانه: جامعهشناسی شخصیت زن در رمان بعد از انقلاب»/ کارولینا راکوویتسکا عسگری و عسگر عسگری حسنکلو/ انتشارات اختران
با پیچیدهشدن ساختار جامعه، ساختار رمان نیز پیچیده میشود. این دگرگونی توجه به شخصیتپردازی را نیز به همراه دارد. شخصیت که در اولین رمانهای فارسی در حد تیپ و نماینده طبقه اجتماعی یا خانواده بوده، اکنون در ساختار رمان در اولویت قرار میگیرد و به فردیت دست مییابد. این گرایش را در رمان قبل از انقلاب هم مشاهده میکنیم. در کتاب حاضر تلاش شده تا نقش عوامل جامعهشناختی شخصیتپردازی در رمان بعد از انقلاب در شکلگیری رمان مدرن چندصدایی بررسی شود.
«نظریه ژانر (نوع ادبی): رویکرد تحلیلی ـ تاریخی»/ سیدمهدی زرقانی و محمودرضا قربانصباغ/ انتشارات هرمس. مطالعات ژانری یکی از زمینههای اصلی تحقیقات ادبی جهان است. در ایران کتابها و مقالات زیادی درباره ژانرهای ادبی نوشته شده است. تحقیق حاضر بر آن است تا تکوین و تطور نظریه ژانر را از دوره باستان تا عصر مدرن با رویکردی تحلیلی- تاریخی بررسی کند. بر این اساس با ایجاد برشهای تاریخی پنجگانه نشان داده شده که در هر دوره تاریخی نظریه ژانر چه تحولاتی را از سر گذرانده است.
سرور مولایی، امیرعلی نجومیان و علیرضا نیکویی داوری بخش نقد ادبی دهمین دوره جایزه جلال آلاحمد را به عهده داشتهاند.
نشانی مطلب در وبگاه فصلنامه نقد کتاب: http://faslnameh.org/find-1.40.197.fa.html برگشت به اصل مطلب