محقق، نویسنده و منتقد فقید، دکتر محسن جعفریمذهب حقیقی (اول بهمن 1336ـ16مهر 1396) در طول حیاتِ علمی پرثمرِ خود، بیش از دویست مقاله در حوزههای تحقیقات تاریخی (بهویژه تاریخ مغول)، مطالعات آسیای میانه، چینشناسی، ترکشناسی، سکهشناسی، نسخ خطی، سندشناسی، چاپ، کاغذ و بهخصوص نقد و بررسی کتاب منتشر کرده که عمده آنها بدیع، راهگشا، نوآورانه و مرجعاند. این گنجینۀ حقیقی از نوشتارهای ایشان کتاب «میراث حقیقی» را تشکیل میدهد.
مجید غلامیجلیسه، مدیرعامل خانۀ کتاب، در پیشگفتار این کتاب میگوید: فکر میکنم بیش از ۱۵ سال با دوست عزیزم مرحوم دکتر جعفریمذهب رفاقت و آشنایی داشتم. بارها و بارها در کتابخانه ملی به دیدنش رفتم و ساعتها به گپوگفت مشغول بودیم. خیلی از اوقات سخنرانیهای مشترک داشتیم و البته حرف مشترک من و ایشان بحث تاریخ چاپ و نسخههای خطی بود. سالها قبل سعی کردیم که تاریخ چاپ و نشر این مملکت را در قالب نشست و مقاله و همایش به مردم و اهالی فرهنگ معرفی کنیم و شاید دهها نشست با همین موضوع، به بهانههای مختلف با هم تدارک دیدیم که آخرینش در اسفند سال گذشته در دهلی نو و در معرفی «منشی نولکشور» بود. سفری خاطرهانگیز با ایشان به هند داشتیم و تقریباً یک هفتهای در معیت ایشان بودم. چقدر تلخ بود رفتن دکتر و فقدانش که قرار بود امسال در همایش ابراهیم متفرقه نیز مقالهای از ایشان داشته باشیم.
وی در ادامه میگوید: انتشار بیش از ۲۰۰ مقاله در موضوعات مختلف تاریخی طی ۲۷ سال، و با تنوع موضوعی فراوان و غالباً خاص، گواهی صادق بر تلاشهای شبانهروزی ایشان برای فرهنگ و تاریخ این مملکت است. و امروز با انتشار این مجموعه مقالات و نگاهی به مقالات برجایمانده از وی، میتوانیم بفهمیم که چه تاریخپژوه متتبعی را از دست دادیم و چه کارهایی که وی کرد و ما بیتوجه بودیم و شاید هنوز هم بیتوجه باشیم.
این کتاب در بیش از 1416 صفحه و دوازده فصل به قرار زیر نگاشته شده است:
ـ تاریخ ایران (شامل تاریخ اسلام، سلجوقیان، خوارزمشاهیان، مغولان، تیموریان، صفویه، تاریخ معاصر)؛
ـ آسیای میانه؛
ـ چین؛
ـ ترک شناسی؛
ـ ترساشناسی؛
ـ جغرافیا؛
ـ سکهشناسی؛
ـ مُهرشناسی؛
ـ کتاب (شامل نسخه خطی، سندشناسی، چاپ، کاغذ، نقد و معرفی کتاب) ؛
ـ نکتهسنجیها و نکتهگوییها؛
ـ گیلان؛
ـ مقالات دایرهالمعارفی.
پایانبخش کتاب نیز گزیده مدارک علمی و عکسهاست.
در فصل کتاب 12 مقاله در زمینه نقد و معرفی کتابهای تاریخی و نسخ خطی درج شده که عبارتند از:
ـ معرفی و نقد کتاب شهر اسلامی؛
ـ کتاب مقدس سنلویی در اصفهان و ارزش تاریخی آن؛
ـ فهرست مشترک نشریات و جراید فارسی در کتابخانههای بریتانیا؛
ـ نگاهی به کتاب تاریخ جنبشها و تکاپوهای فراماسونگری در کشورهای اسلامی؛
ـ فهرست مشترک نشریات فارسی عربی آذربایجانی و ترکی عثمانی در کتابخانههای جمهوری آذربایجان؛
ـ چهارصد سال با کمپانی هند شرقی؛
ـ معجم الادبا؛
ـ سفرها و سفرنامههای برادران شرلی؛
ـ ذیل مجمع الانساب شبانکارهای؛
ـ اقیانوس هند، دریاچه پرتغالی؛
ـ چکیدههای خلیج فارس؛
ـ سهم دانشمندان روسی در مطالعات اسماعیلی.
نشانی مطلب در وبگاه فصلنامه نقد کتاب: http://faslnameh.org/find-1.40.228.fa.html برگشت به اصل مطلب