یادگیری و نسل الکترونیک، تألیف جین‌دی.ام آندروود، لی‌فارینگتون ـ فلینت، ترجمه محسن شاهرخی و ندا قاسمی، شهرضا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرضا، ۱۳۹۶، ۲۹۰ ص، شابک: 7ـ484ـ449ـ600ـ978
به‌گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) سومین جلسه از سلسله جلسات نقد آگاهانه کتاب (ناک) به‌همت گروه یادگیری فناورانه گروه دانشکده علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی و با همکاری مؤسسه خانه‌کتاب 10 اردیبهشت 1396 به نقد و بررسی کتاب «یادگیری و نسل الکترونیک» اختصاص داشت. در این نشست حامد عباسی کسانی، دانشجوی دکتری فناوری اطلاع‌رسانی و آموزش عالی، زهرا سایهوند، دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی و مرتضی رضایی‌زاده حضور داشتند.
سایهوند در این نشست با بیان این‌که نویسندگان این اثر دارای تجربه‌های پژوهشی در زمینه آموزشی، روان‌شناسی و نورساینس هستند، گفت: نوع نگاه نویسندگان به فناوری به‌گونه‌ای است که نکات مثبت و منفی را با یکدیگر درنظر می‌گیرند.
وی با اشاره به نقاط مثبت کتاب حاضر گفت: استفاده از تجربیات پژوهشی نویسندگان و منابع مختلف برای تأیید ادعاهای ارائه‌شده به چالش‌کشیدن ذهن مخاطب با ارائه سؤالاتی در ابتدای هر بحث، داشتن نگاه ایجابی و همه‌جانبه به فناوری‌های دیجیتال به‌عنوان بخشی از زندگی روزمره فعلی، ارائه نتیجه‌گیری در انتهای هر فصل، در راستای انسجام‌بخشی به کتاب، دارابودن طیف گسترده‌ای از مخاطبان کتاب و یادآوری فرصت‌ها، خطرات و مهارت‌ها در انتهای هر فصل از جمله نکات مثبت کتاب است. همچنین کتاب پاسخی به نگرانی عمومی در رسانه مختلف درباره چگونگی اثرات فناوری است.
این دانشجوی دکتری درباره نقاط منفی اثر نیز توضیح داد: در این کتاب اگرچه به تأثیر فناوری‌ها و مهارت حل مسئله و همکاری و تعاملات اشاره کرده و بر جنبه‌های شناختی و مؤلفه ذهن تأکید می‌کند اما از جنبه‌های رفتاری غفلت کرده و به‌نظر می‌آید که لازم است تا سازوکاری رسمی که منجر به یادگیری می‌شود مانند مدرسه را بیشتر شرح دهد.
سایهوند در بخش پایانی سخنانش با تأکید بر این‌که می‌توان پیشنهادهایی را در کتاب مطرح کرد که بر نقش نهادهای رسمی در فرایند یادگیری صحه بگذارد، گفت: می‌توان این مسئله را مطرح کرد که آیا آموزش و پرورش به شکاف بین خانه و مدرسه و استفاده از فناوری‌ها برای یادگیری توجه دارد و یا این‌که آیا نهادهای آموزشی ما مفهوم مدرسه الکترونیک را درک کرده‌اند و توانسته‌اند سازوکارهای آموزشی را برای فعالیت نسل دیجیتال فراهم کنند؟
عباسی کسانی در این نشست توضیحاتی را درباره کتاب «یادگیری و نسل الکترونیک» ارائه کرد و گفت: این کتاب در سال 2015 توسط جین. دی. ام. آندروود و لی فرینگتن فلینت منتشر شده و تاریخ نخستین انتشار آن به سال 2012 برمی‌گردد. کتاب حاضر از 11 فصل تشکیل شده و ادامه کتاب دیگری است که نویسندگان آن در سال 1990 تألیف کردند.
وی با اشاره به فصل‌های مختلف کتاب ادامه داد: فصل نخست اثر با عنوان یادگیری در جهان دیجیتال به موضوع یادگیری در جهان دیجیتال پرداخته و بیان می‌کند که نسل جدید دانش‌آموزان با فناوری‌های جدید رشد می‌کنند و فناوری و افزایش تجارب یادگیری و استقلال دانش‌آموزان در یادگیری کمک می‌کند. همچنین در این فصل بیان می‌شود که چگونه فناوری موجب شکاف بین یادگیری رسمی و غیررسمی می‌شود.
وی افزود: در فصل دوم نیز با عنوان «افراد چگونه یاد می‌گیرند» ضمن تلاش برای روشن‌ترکردن مفهوم کیفیت یادگیری نویسندگان سعی در بیان تفاوت یادگیری فعال و غیرفعال داشته و به نقش فناوری در پشتیبانی فرایند یاددهی و یادگیری، افزایش کیفیت یادگیری و ارتقای درک شناختی افراد از طریق افزایش مهارت‌های تفکر، حل مسئله و یادگیری اشاره می‌کند. همچنین در فصل سوم تعاملات اجتماعی و ارتباطات نوشتاری مورد بررسی قرار گرفته و به نقش زبان در ارتباطات اجتماعی اشاره می‌شود. این‌که چگونه امروزه با ظهور فناوری جدید ارتباطی زبان نوشتاری به‌عنوان ابزار ارتباطی تغییر کرده و به‌طور مثال توئیتر 140 کاراکتر برای زبان خود تعریف می‌کند.
این دانشجوی دکتری به مباحث مطرح‌شده در فصل چهارم کتاب اشاره کرد و گفت: در این فصل بیان می‌شود که چگونه ظهور فناوری موجب پیدایش ابزارهای جدید برای تدریس و یادگیری شده و ابزارهایی مانند کتاب الکترونیک موجب افزایش مهارت سواد‌آموزی در افراد می‌شود. در فصل پنجم نیز دیجیتالی‌شدن سواد بررسی می‌شود این‌که امروز سایت‌هایی مانند آمازون بیش از آن‌که کتاب‌های چاپی بفروشند کتاب‌های دیجیتالی را به فروش می‌رسانند.
به‌گفته وی، در فصل ششم شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان ابزار آموزشی مورد بررسی قرار می‌گیرند و به این موضوع پرداخته می‌شود که چگونه این شبکه‌ها موجب شده افراد از دنیای واقعی و مجازی فاصله بگیرند. در فصل هفتم به این مسأله اشاره می‌شود که چگونه یادگیرندگان امروزی غرق در فناوری شدند و سعی می‌کنند در فضای مجازی سیر می‌کنند. در فصل هشتم استفاده از بازی‌های آموزشی برای فرایند یاددهی و یادگیری بررسی می‌شوند و نویسندگان به این موضوع اشاره می‌کنند که چگونه بازی موجب درگیری و مشارکت فرد در یادگیری، افزایش مهارت خودتنظیمی، حل مسئله و استدلال می‌شود.
عباسی کسانی درباره بررسی سوءرفتار و سوأتفاهم اخلاقی در فصل نهم و داشتن هوش هیجانی و انعطاف‌پذیر در مقابل خطرات در فصل دهم توضیحاتی را اراده کرد و گفت: در فصل یازده کتاب اهداف یادگیری و فرایند مشارکتی با تحولات فناوری شرح داده می‌شود و فرصت‌هایی که فناوری در اختیار یادگیری قرار می‌دهد مورد بررسی قرار می‌گیرد.
کتاب به‌شدت توصیفی است
رضایی‌زاده نیز در بخش پایانی این نشست با بیان این‌که کتاب حاضر دو روی سکه ظهور فناوری‌ها را در فرایند یادگیری در نظر گرفته افزود: با وجود این نویسندگان در کتاب به استدلال‌های مخالفین توجهی نمی‌کنند و با این‌که استدلال‌های موافق برای تبیین فناوری بیان می‌شود اما از این موضوع غفلت شده‌است از سویی دیگر کتاب به‌شدت توصیفی است و منجر به راه‌حل و ارائه پیشنهادها نمی‌شود.
وی بیان کرد: از سوی دیگر عنوان کتاب با محتوای آن تطابق ندارد و علی‌رغم عنوانش درباره نسل الکترونیک و تفاوت آن با نسل‌های بعد سخنی بیان نشده‌است.
نشانی مطلب در وبگاه فصلنامه نقد کتاب: http://faslnameh.org/find-1.40.334.fa.html برگشت به اصل مطلب
